De vluchtelingencrisis | jij kent geen gezicht

Deze week. De vluchtelingencrisis in één schokkend beeld. De kleine jongen Aylan die verdronk en aanspoelde in Bodrum. Het choqueerde ons allemaal, en leek Europa in één klap wakker te schudden. Aylan geeft de vluchtelingencrisis een gezicht. De Vlaming schiet nu in gang, belt naar zijn lokale OCMW of zet kleinschalige acties op. Gelukkig. Maar ook.. Eindelijk.

Ik schrijf deze blogpost zonder foto’s, omdat beelden al genoeg gesproken hebben. Ik schrijf deze blogpost zonder hem na te lezen, omdat de woorden vloeien. Ik schrijf deze blogpost uit noodzaak, mijn noodzaak om een gezicht te geven.

Huilende moeders, smekende vaders, verwarde dochters en boze zonen.

Tijdens Het Nieuws over de vluchtelingencrisis zag ik een kartonnen bord passeren met daar op ‘asielmisbruikers’. Ik kookte vanbinnen. Het zijn zij die nog NOOIT met een asielzoeker gesproken hebben, zij die nog NOOIT in een oorlog hebben proberen overleven, zij die nog NOOIT zonder eten hebben gezeten, zij die nog NOOIT te voet hun land ontvlucht zijn. Het zijn zij die deze domme uitspraken doen.

In mijn vorige blogpost vertelde ik jullie 23 dingen die jullie nog niet wisten over mij. Eén daarvan was dat ik voor Arktos werk, een organisatie voor maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren. Tijdens mijn jaren bij Arktos ben ik regelmatig met asielzoekers in contact gekomen.

Een 16-jarig meisje dat hier al jaren school volgt, fier. Tot ze ontdekt terug te worden gestuurd. Het gezin breekt. De vader smeekt mij in tranen om hem te helpen een brief op te stellen die hij naar de minister wil sturen. Zijn advocaat is een man die vooral geld wil, maar hen verder weinig vooruit helpt. In hun land van afkomst worden zij bedreigd. Het meisje zegt me te zullen vermoord als ze terugkeert.

Een 18-jarige jongen wiens vader overleden is. Hij houdt het gezin recht. Moeder is bang in dit ‘nieuwe’ land en kent de taal niet. De jongen staat in voor het gezin, en heeft de plaats van vader ingenomen. Het gezin staat onder gigantische druk, want er hangt hen een uitwijzing boven het hoofd. De jongen is radeloos en vreest dat zijn moeder van stress zal sterven.

Zo heb ik nog tientallen verhalen. Huilende moeders, smekende vaders, verwarde dochters en boze zonen. Een gezicht gaf het mij. En het werd mij duidelijk dat mensen die uitspraken doen als ‘asielmisbruikers’, ‘profiteurs’, … geen gezicht kennen. Zij hebben nooit met een vluchteling gesproken. Zij zaten nooit zelf in die situatie. Anders zou je zo’n uitspraken gewoon niet over je lippen krijgen.

Leven. Overleven. In leven blijven.

Ik ken de gezichten. Ze zitten nog vers in mijn geheugen. De meesten zijn terug gestuurd, sommigen gingen effectief terug. Anderen verdwenen in de illegaliteit. Mijn hart breekt als ik aan al die gezichten denk. Ook aan al die nieuwe gezichten die nu dagelijks in de media verschijnen. De Syriërs die de oorlog in hun land niet meer aan kunnen en op zoek gaan naar een mooier en beter leven. Leven überhaupt. Overleven. In leven blijven.

Wereldwijd is 1 persoon op 122 ofwel vluchteling, asielzoeker of ontheemd door oorlogen, conflicten of vervolging. Het UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties, berekende in zijn jaarlijks rapport dat dit overeenstemt met het trieste recordaantal van bijna 60 miljoen gedwongen ontheemden. (bron: De Standaard)

Hoe kan je hier ongevoelig voor blijven? Hoe kan je hier hard op reageren zonder ooit van hen gesproken te hebben? Ik begrijp het niet. Ik ben verontwaardigd. Boos ook. Ik kan iedereen aanraden om in gesprek te gaan met een asielzoeker. Een moeder, kind of een man. Je zal snel merken dat zij niet de ambitie hebben om ’te profiteren’, ’te leven van het OCMW’ of ‘ons werk af te pakken’. Zij willen vooral in leven blijven. Een leven opbouwen. Hun kinderen laten studeren. Eten op de tafel krijgen.

Ik wil zo graag iets doen. Kan dat?

Ik wil iets doen, maar buiten wat kledij, schoenen of speelgoed heb ik niet het gevoel veel te kunnen doen. Ik wil dat het stopt. Stop met elkaar af te slachten, zodat migreren niet nodig is. Geloof je echt dat een asielzoeker liever hier is? Neen, hij zou liever in zijn land van herkomst zijn. Moest hij weten daar niet te worden vermoord of bedreigd.

Wil jij echt iets doen? Iets betekenen?
Fedasil vertelt je hier wat je kan doen. Ook het Rode Kruis heeft raad. In Knack verscheen deze week een artikel over wat je kan doen om vluchtelingen te helpen. En als laatste laat Vluchtelingenwerk ook weten welke hulp je kan bieden.
* UPDATE: Pleegzorg Vlaanderen lanceert  de campagne: ‘Geef de wereld een thuis’. Daarmee willen ze gezinnen die zich spontaan openstellen om vluchtelingen met een statuut tijdelijk op te vangen , zo snel mogelijk als pleeggezin omkaderen. Ik heb me net opgegeven.

Aan alle lieverds die denken een mening te hebben zonder ooit één asielzoeker te hebben gesprokken…

Oordeel pas als je een gezicht kent.